Giraf op afstand safari Tanzania

Op self-drive safari door Tanzania – Alles wat je moet weten

Op self-drive safari door Tanzania – Alles wat je moet weten

Een safari in Tanzania is helemaal geweldig. Maar ook duur, daar moeten we eerlijk over zijn. De meeste mensen laten zich rijden tijdens een safari. Deze ‘all inclusive’ safari is natuurlijk prima, maar wij wilden het iets avontuurlijker aanpakken. Zelf rijden met een jeep en alles zelf regelen. Niet opgepropt met een aantal dikke Amerikanen in een jeep, maar helemaal zelf kunnen bepalen waar je heen wilt en wanneer. Omdat niet veel mensen hiervoor kiezen, is er weinig informatie beschikbaar op internet over hoe je alles kunt regelen. Daar brengen wij graag verandering in. In dit artikel lees je alles over een self-drive safari in Tanzania.

Alternatief voor een georganiseerde tour

De meeste mensen boeken een safari voor een aantal dagen bij een tourorganisatie (de ‘all inclusive’ safari). Het voordeel: alles wordt voor je geregeld. Het nadeel: je zit vast aan hun exacte reisschema. Vooraf is iedere minuut van je dag ingedeeld. Ook met wie je een aantal dagen opgescheept zit. De één vindt het fijn. Wij zeker niet en kozen daarom voor een alternatief. Een avontúúrlijk alternatief, maar daardoor juist extra bijzonder. Niet in de laatste plaats omdat ik deze trip met mijn vader maakte.

Alles zelf geregeld
Wij regelden alles zelf, van het huren van een jeep en kampeerspullen, tot het boeken van kampeerplekken, het doen van de boodschappen en het koken van onze eigen maaltijden.

Tip
Vergeet niet om een internationaal rijbewijs te kopen bij de ANWB in Nederland. Dit is verplicht in Tanzania. In dit artikel geven we je alle informatie die je nodig hebt om je eigen safari te plannen.

De verschillende aanbieders voor het regelen van je eigen safari

De meeste maatschappijen waar je een all inclusive safari kunt boeken, verhuren hun jeeps niet zonder eigen chauffeur. Omdat er ook niet zoveel mensen zijn die zelf rijden tijdens hun safari in Tanzania, was het best even zoeken naar maatschappijen waar je de spullen zelf kon huren.

Overzicht maatschappijen
Uiteindelijk hebben we een aantal bedrijven gevonden waar we alles konden huren (van een jeep tot kampeerspullen). Daarmee hebben we van tevoren ook contact gehad per e-mail. Hieronder vind je een lijst van deze maatschappijen. Klik op de naam en je gaat direct naar de desbetreffende website. Dat scheelt je weer een hoop uitzoekwerk:

Goedkoopste optie
De goedkoopste die erbij zit, is zonder twijfel Roadtrip Africa. Ik zou je dan ook adviseren om deze partij als eerste aan te schrijven. Ze gaven snel antwoord op onze vragen, maar over de verdere service kunnen wij helaas geen informatie geven. Want op de data waarop wij een jeep nodig hadden, waren ze helaas al volgeboekt.

Onze keuze
Wij kozen uiteindelijk voor Fortes. Qua kosten en betrouwbaarheid, kwam deze bij ons op de tweede plaats. Deze maatschappij werd ons ook aangeraden door Roadtrip Africa, toen bleek dat zij geen beschikbaarheid meer hadden.

Waar moet je op letten bij het kiezen van een verhuurbedrijf

Als je een van de maatschappijen moet kiezen waar je een jeep en kampeerspullen gaat huren, dan is het verstandig om in elk geval op de volgende dingen te letten:

  • De kosten van de jeep en de kampeerspullen (vanzelfsprekend).
  • Wat er bij de prijs inbegrepen zit en wat dus niet.
  • Of de btw bij de genoemde prijzen is inbegrepen.
  • Hoe het werkt met de betaling. Overboeken van tevoren (vaak een deel als aanbetaling), cash op locatie of met creditcard. En hou rekening met de toeslag voor een betaling met creditcard (vaak rond de 5%).
  • Wat voor soort jeep is het. Vaak een Land Rover of Land Cruiser. Een andere variant moet je ook niet nemen, want daar kom je bijvoorbeeld de Ngorongoro krater niet in. Wees ervan bewust dat een Land Cruiser vaak de meer betrouwbare auto van de twee is. Ook heeft deze vaak twee tanks van 80 liter, tegenover 1 tank van 80 liter in de Land Rover. Twee tanks, betekent minder vaak tanken. En dat is wel zo handig hier.
  • Of de jeep een pop-up roof heeft. Supertof en heel handig tijdens een safari. Sommige aanbieders hebben alleen een jeep, waarbij de tent op het dak zit. In dat geval heb je dus ook géén pop-up roof. Wij raden een losse tent aan, zodat je een jeep met pop-up roof kunt kieze. Wij hadden zeker geen spijt van die keuze. Lees hieronder meer over de keuze voor een losse tent, of een tent op het dak.
  • Komt de organisatie betrouwbaar over in hun reacties en reageren ze een beetje snel op je vragen.
  • Wat is hun ‘track-record’. Check altijd even of je online recensies (bijvoorbeeld op Tripadvisor) kunt vinden van andere reizigers die je voor gingen.
  • De annuleringsvoorwaarden. De meeste maatschappijen werken met een staffel. Hoe dichter je bij de daadwerkelijke reisdatum komt, hoe duurder het vaak is om nog te annuleren. Hier kan zeker verschil in zitten. Check dit dus even, als je dit belangrijk vindt.
  • Wat is er wel of niet verzekerd. Vaak is een aanvullende verzekering aan te raden, omdat er alleen een vrij basic verzekering inbegrepen zit bij de prijs. Vraag dus van tevoren altijd wat er wel en niet inbegrepen is en wat een aanvullende verzekering kost. Dit is vaak nog vrij prijzig, waardoor de kosten hoger zullen uitvallen. Neem dit mee in je begroting. Hieronder geven we nog wat meer informatie over de verzekeringen.

Accommodaties in Arusha

De kosten van een safari: All inclusive vs zelf regelen

Om de kosten in perspectief te plaatsen, zullen we hieronder eerst aangeven wat een ‘all inclusive’ safari je zou kosten. Met een all inclusive safari bedoelen we dus een safari waarbij je zelf eigenlijk niets hoeft te regelen. Je boekt een tour, overhandigt je geld aan de tourorganisatie, leunt achterover en geniet van het programma dat zij (en de dieren) voor je in petto hebben.

Spoiler: zelf regelen is niet goedkoper
Vooraf gezegd: je bent niet echt goedkoper uit als je het allemaal zelf regelt. De totale kosten voor het regelen van een eigen safari liggen ongeveer op hetzelfde niveau als de kosten van een basic all inclusive safari. Maar dit was ook niet de reden dat we kozen voor een self-drive safari.

Roadtrip Afrika is wel goedkoper
Slechts bij één verhuurder ben je uiteindelijk goedkoper uit bij een self-drive safari (Roadtrip Africa). Zoals ik al schreef, was deze helaas niet meer beschikbaar voor de data waarop wij de jeep en kampeerspullen wilden huren. In het vervolg van dit artikel zal ik nog meer specifieke prijzen noemen, voor het huren van de jeep en de kampeerspullen én alle overige kosten.

Geld besparen: neem je eigen kampeerspullen mee
Uiteraard ben je wel goedkoper uit als je niet al je kampeerspullen hoeft te huren. Maar de kans is groot dat je dit niet helemaal vanuit Nederland gaat meeslepen. Vooral ook, omdat je waarschijnlijk nog andere dingen gaat doen in Tanzania, zoals het beklimmen van de Kilimanjaro (een must als je in Tanzania bent en je van hiken/uitdaging/avontuur houdt). Natuurlijk kan je het ook houden bij relaxen op een strandbedje op Zanzibar.

De kosten van een all inclusive safari

Natuurlijk zitten er aanzienlijke verschillen in de prijzen van de all inclusive safari’s, maar hier valt in het algemeen wel iets over te zeggen. De prijzen die worden gecommuniceerd door de organisaties, zijn altijd per dag. Boek je een tour van 4 dagen, dan betaal je voor 4 dagen, maar zitten er ‘slechts’ 3 nachten inbegrepen. Bij een tour van 5 dagen, betaal je 5 dagen en zitten er 4 nachten inbegrepen, etc.

Er zijn vaak drie varianten te boeken. De verschillende varianten vind je hieronder, met daarachter de gemiddelde prijs in Amerikaanse dollars ($). De prijzen in Tanzania zijn bijna altijd in dollars. Je kan dus pech of geluk hebben met de wisselkoers.

Kosten all inclusive safari (per persoon per dag):

1. Budget/camping safari: $300
2. Mid-range lodge safari: $400
3. Luxe lodge safari: $500

De prijzen zijn per persoon per dag. Een budget safari van 4 dagen (en 3 nachten) kost je per persoon dus $1.200.

Wat is er inbegrepen bij een all inclusive safari

Bij de hiervoor genoemde bedragen zitten de zaken inbegrepen, die je verwacht dat inbegrepen zijn. Denk daarbij aan:

  • Eten (ontbijt, lunch, diner)
  • Overnachtingen
  • Entreegelden van de parken

Wat niet is inbegrepen:

  • Alcoholische drank of frisdrank
  • Een reisverzekering
  • Fooien voor de gids
  • Fooien voor de kok (bij de budget variant)

Voor de fooi die je betaalt aan de gids, moet je rekenen op $20 per dag en voor de kok $10 per dag. Dit is per groep en dus niet per persoon. Hoeveel je hier aan kwijt bent, is daarmee afhankelijk van de grootte van de groep. Deze kosten komen dus nog bovenop de hiervoor genoemde bedragen.

De uitgesplitste kosten van een self-drive safari

Hieronder vind je een uitwerking van wat het kost om je eigen safari helemaal zelf te regelen. Daarbij maken we een onderscheid tussen de kosten van de jeep en kampeerspullen enerzijds en de bijkomende kosten (zoals park- en benzinekosten) anderzijds.

De kosten van de jeep en kampeerspullen

De kosten van alle spullen die je huurt zijn in Tanzania altijd weergegeven in Amerikaanse dollars ($). Omdat de omgerekende prijs in euro’s afhankelijk is van de wisselkoers op dat moment, noemen wij hieronder de prijs in dollars.

Huren bij Fortes (onze maatschappij)

Wij waren voor 6 dagen (e 5 nachten) safari (met z’n tweeën) de volgende kosten kwijt bij Fortes:

– Jeep: $1.020 ($170 per dag)
– Kampeerspullen (zoals een tent, matjes, zitje en kookspullen): $240 ($40 per dag)
– Elektrische koelbox: $90 ($15 per dag)
– Extra aanvullende verzekering: $300 (eenmalig)
– Verplichte evacuatie verzekering (van AMREF): $24 ($12 per persoon eenmalig)

Dit komt uit op een totaalbedrag van $1.674. Dit kan je uiteraard delen door 2 personen (in ons geval).

Omgerekend komt dit dan per persoon per dag uit op een bedrag van $139,50. Dit kan nog een paar euro hoger uitvallen, vanwege de commissie voor het betalen met een creditcard of een overboeking van geld naar een buitenlands rekeningnummer.

Maar let op: hier komen nog veel kosten bij, zoals brandstof, boodschappen, parkkosten en kosten voor de kampeerplekken. Daarover lees je hieronder meer.

Huren bij Roadtrip Africa

Zou je je spullen huren bij Roadtrip Africa (die helaas dus geen beschikbaarheid meer hadden toen wij wilden gaan), dan kost je dit voor 6 dagen als volgt (let op: dit is wél in euro’s):

– Jeep: €834 (€139 per dag, uitgaande van hoogseizoen en 6 dagen huur)
– Kampeerspullen (zoals een tent, matjes, zitje en kookspullen): €30 (€5 per dag)
– Elektrische koelbox: €30 (€5 per dag)
– Aanvullende extra verzekering: inbegrepen bij de prijs (uitgezonderd onderwerk van de auto en de ruiten).

Dit komt neer op een totaalbedrag van €904. Dit kan je uiteraard weer delen door 2 personen, als je met z’n tweeën bent.

Omgerekend komt dit dan per persoon per dag (bij een 6-daagse safari) uit op een bedrag van ongeveer €75.

Maar let op: ook hier komen nog veel kosten bij, zoals brandstof, boodschappen, parkkosten en kosten voor de kampeerplekken. Daarover lees je hieronder meer.

Fooi eventuele gids

Een eigen gids is bij de meeste organisaties trouwens vaak bij te boeken, voor zo’n $40 per dag. Mocht je het iets minder avontuurlijk willen aanpakken. Waarschijnlijk verwacht deze gids ook nog een fooi van ongeveer $20 per dag. Houd hier rekening mee, of bespreek dit van tevoren goed met de organisatie waar je alles boekt.

Overige kosten die je moet maken, naast de jeep en kampeerspullen

Met alleen de kosten van het huren van de jeep en je kampeerspullen ben je er absoluut nog niet. We zullen hieronder toelichten aan welke overige kosten je moet denken. Verderop in dit artikel vind je alle totale kosten nog op een rij.

Parkkosten en kosten kampeerplek

Aan parkkosten en de kosten voor de kampeerplek waren wij globaal genomen ongeveer $1.580 kwijt. Het gaat hier nog steeds om een safari van 6 dagen, met twee personen.

Per persoon per dag komt dit dus uit op ongeveer $132.

Het is erg duur om de parken in te mogen. Je betaalt per 24 uur een bepaalde ‘fee’ (de entreekosten). De hoogte daarvan is verschillend per park. Het is goed om dit in je achterhoofd te houden bij het plannen van je route. 10.00 uur erin, betekent 10.00 uur de volgende dag eruit. Ben je later, dan betaal je opnieuw voor een nieuwe volle dag. En het is zonde om nog een keer de volle 24 uur te moeten betalen, als je daarvan maar 3 uur in het park bent. De parkkosten en kosten voor de parkeerplek betaal je bij de gate van het park. Je kunt dit alléén met creditcard betalen. Zorg dus dat je deze meeneemt (en een reserve meeneemt voor de zekerheid).

Verder is het goed om te weten dat je de kosten ook kwijt bent als je alleen maar door het park rijdt, op weg naar een ander park. Zo móét je bijvoorbeeld door het park Ngorongoro rijden, als je van Arusha (waar je waarschijnlijk je jeep hebt gehuurd) naar de Serengeti rijdt. Je kunt dan net zo goed je 24 uur in het park Ngorongoro gebruiken. Deze kosten ben je toch al kwijt, maar het moet uiteraard wel in je planning passen. Hetzelfde geldt voor de terugweg, van de Serengeti naar Arusha. Ook dan moet je weer door het park Ngorongoro.

Wij verbleven dan ook twee keer in dit park. Op de heenweg 1 nacht en op de terugweg 2 nachten. De tweede keer combineerden we dit met een bezoek aan de Ngorongoro krater. Deze ligt ín het park Ngorongoro en daarvoor betaal je (naast de fee voor het park Ngorongoro van $70,80 per persoon) nog een extra fee (van $295 per auto). Ja, ik weet het, wat een geld hè. Maar het is het waard.

Om je route uit te stippelen, is het handig om te weten hoe lang het duurt om van de ene naar de andere plek te komen. Zowel van park naar park als binnen de parken. Omdat Google Maps hier niet altijd even betrouwbaar is (gelet op de werkelijke wegcondities), hebben we al deze tijden in dit artikel voor je op een rij gezet.

Parkentree en kampeerplek aparte kosten
Bij de parkentree zit de prijs voor de kampeerplek overigens nog niet inbegrepen. Die moet je nog apart afrekenen bij de ingang van het park (waar je ook de entree van het park betaalt). Ook deze kosten verschillen weer per kampeerplek. Je mag ook niet zomaar overal kamperen. Er zijn een aantal publieke kampeerplekken waar je je tentje mag opzetten. Binnenkort schrijven we hier meer over.

Brandstof

Ongeveer $130 aan brandstof (diesel). Daarbij reken ik met 1000 gereden kilometers (bij een 6-daagse safari), een verbruik van 1 op 6 en een dieselprijs van $0,78 per liter.

Je moet natuurlijk niet vergeten dat je flink wat kilometers aflegt. Vanzelfsprekend heb je hiervoor brandstof nodig (diesel). Een jeep slurpt aardig wat brandstof, met name op dit soort zandwegen. En vooral ook als je een keer komt vast te zitten en een halve dag bezig bent met eruit te komen. Ik had al gezegd dat het avontuurlijk was toch?

Reken op een verbruik van ongeveer 1 op 6. Dus 1 liter brandstof voor 6 gereden kilometers. Pin ons hier niet op vast. Het kan afhankelijk zijn van de wegcondities op dat moment en je stijl van rijden. Wij hebben rond de 1000 kilometers afgelegd. De prijs van diesel schommelt aardig, zodat je iets duurder of goedkoper uit kunt zijn.

Boodschappen

Reken op ongeveer $100 aan boodschappen die je vooraf moet inkopen.

Aangezien je gaat kamperen, moet je ook voor alle dagen eten en drinken meenemen (in ons geval voor 6 dagen). Het is verstandig om dit van tevoren in te slaan in een supermarkt in Arusha (of een andere stad, als je niet vanuit Arusha vertrekt met de jeep).

Totale kosten self-drive safari

Jeep/kampeerspullen

De totale kosten van onze jeep en kampeerspullen bedroegen met z’n tweeën voor 6 dagen $1.674 (zie eerder in dit artikel). Per persoon per dag bedraagt dit dus $139,50.

Parkkosten en kosten kampeerplek

Aan parkkosten en de kosten voor de kampeerplek waren wij globaal genomen ongeveer $1.580 kwijt. Het gaat hier nog steeds om een safari van 6 dagen, met twee personen. Per persoon per dag komt dit dus uit op ongeveer $132.

Brandstof

Gerekend met een verbruik van 1 op 6, 1000 kilometer en een dieselprijs van $0,78, kost een 6-daagse self-drive safari ongeveer $130 aan brandstof (diesel). Per persoon per dag komt dit dus (met twee personen) uit op ongeveer $11.

Boodschappen

Reken daarbij nog op ongeveer $100 aan boodschappen die je vooraf moet kopen.

Totale kosten

Totaal komen de safarikosten neer op een bedrag van $3.484. Verdeeld over 6 dagen (5 nachten), komt dit neer op een bedrag van $580 per dag met twee personen.

Per persoon per dag bedroegen onze totale kosten dus ongeveer $290 per dag.

Afgezet tegen de $300 per dag van de goedkoopste (budget/kampeer) all inclusive safari, ben je dus ongeveer evenveel geld kwijt. Met name als je nog een paar euro per persoon per dag extra kwijt bent, vanwege de commissie voor het betalen van de jeep met je creditcard of het vooraf overboeken van het geld naar een buitenlands rekeningnummer.

Als je je spullen kan huren bij Roadtrip Africa, dan scheelt dat per dag (afhankelijk van de dollar-euro wisselkoers) maximaal zo’n $50 aan huur van de jeep en je kampeerspullen (per persoon). Je bent dan dus wel iets goedkoper uit dan tijdens een all inclusive safari. Het dagbedrag per persoon ligt dan rond de $240.

Zoals we al eerder zeiden: wij kozen niet voor een self-drive safari om te besparen op de kosten. Het ging ons om het avontuur, het zelf kunnen indelen van je dagen en het niet vastzitten aan die ene irritante andere toerist die 6 dagen lang bij je in de jeep zit. We kunnen je verzekeren dat al onze wensen zijn uitgekomen.

Welke (kampeer)spullen kan je huren

Naast de huur van je jeep, huur je een pakket aan kampeerspullen. Daar zit in principe alles bij inbegrepen wat je nodig hebt. Denk aan:

  • Tent
  • Matjes
  • Lakens
  • Kussens
  • Twee stoeltjes en een tafeltje
  • Gasfles en kooksetje
  • Potten en pannen
  • Bestek

Daarbij kan je er dan nog voor kiezen om het pakket uit te breiden met wat meer luxe spullen. Wij huurden bijvoorbeeld een elektrische koelbox erbij, zodat we wat boodschappen koud konden houden. In ons geval was deze wel vrij duur ($15 per dag). Bij Roadtrip Africa (in euro’s) kost dit bijvoorbeeld maar €5 per dag.

Denk er wel aan dat de koelbox alleen werkt als de auto aan staat. Onze koelbox koelde snel als de motor draaide, maar als de auto uit stond, dan werd die wel heel snel warm. Voor een koud drankje als je na een lange dag aankomt op je camping is dit dus zeker bruikbaar, maar voor bederfelijke spullen (zoals vleeswaren) niet. Neem daar dus niet te veel van mee, want dit kan snel onbruikbaar zijn. Neem bijvoorbeeld een droge (salami)worst mee, als je toch wat vlees in je gerechten wilt hebben. Deze hoef je niet gekoeld te bewaren.

Wel of geen verzekering

Vaak zit er alleen een Third Party Insurance bij de prijs inbegrepen. Kort gezegd: rijd je tegen een andere jeep aan, dan wordt de schade aan de andere jeep vergoed. Wat er uitdrukkelijk níét verzekerd is, is de schade aan je eigen jeep.

De schade aan je eigen jeep is vaak aanvullend bij te verzekeren. Het gaat dan om een zogeheten ‘Comprehensive Insurance’. Hieronder valt de schade aan je eigen jeep door een ongeval, diefstal en brand. En laat dit nou juist vaak de schade zijn die je lijdt, de schade aan je eigen jeep.

Wij kozen er dan ook voor om een (extra) verzekering af te sluiten. Better safe than sorry.  Vooral op dit soort plekken, waar je niet alles zelf in de hand hebt. De wegen zijn soms vrij slecht, je weet niet wat je overal precies aantreft en de dieren zijn onvoorspelbaar. Wie kent niet de filmpjes van een olifant die besluit om over de motorkap van de auto heen te lopen, in plaats van eromheen… Wij dekten ons van tevoren liever in. En dat was maar goed ook. Nog een tip vanuit onze kant: probeer geen opgedroogde rivier over te steken. Het lijkt droog, maar dat is alleen het bovenste stukje van het zand. Daaronder zit een vrij hardnekkige laag klei. Best logisch ook…

De verzekering kostte ons wel $300 voor 6 dagen. Maar wij hadden dit ervoor over.

Natuurlijk kan je ervoor kiezen om op deze kosten te besparen, maar ons advies is om dit niet te doen. De redenen hebben we hiervoor al genoemd.

Slapen op de grond of in een rooftop tent

Bij het huren van je jeep en kampeerspullen heb je vaak een keuze: kies je voor een tent op het dak van je jeep of voor een tent die je gewoon op de grond opzet. Wij kozen voor deze laatste optie. Dit heeft namelijk een aantal voordelen:

  1. Je kunt een jeep huren met pop-up roof. Een dak dat omhoog kan. Heel handig tijdens je safari, om de dieren goed te kunnen bekijken. Heb je een jeep met een tent op het dak, dan kan je dak niet omhoog. Je mist dan wel een beetje de echte safaribeleving. Niets zo leuk als selfies maken met olifanten en leeuwen vanuit het open dak.
  2. Als het warm is (en dat is het vaak hier), dan is het nóg warmer bovenop je dak.
  3. Als je midden in de nacht naar de wc moet, dan hoef je niet een trapje af te lopen, maar wandel je gewoon je tent uit (let wel even op de eventuele aanwezigheid van wilde dieren).

Slapen op de grond gevaarlijk?

Er wordt wel eens geschreven dat het gevaarlijk is om op de grond te slapen als je op safari bent. De campings zijn namelijk niet omheind en in theorie kunnen alle dieren bij je tent komen. Maar we kunnen je verzekeren dat het veilig is. De meeste dieren komen namelijk niet in de buurt van de mensen en als ze dit al doen, dan zien ze de tent als één groot zwart vlak (oftewel, als een gevaarlijk uitziend ‘dier’).

Overigens slaap je bij alle basic all inclusive safari’s ook gewoon op de grond in een tent. Je mag aannemen dat ze dit ook alleen maar doen als het veilig is.

Wij hebben wel dieren bij de tent gehad, zoals hyena’s. Zolang je in je tent blijft (die overigens ook van dik canvas is gemaakt), is er niks aan de hand. Moet je er in de nacht toch een keertje uit, omdat je naar de wc moet, dan wordt aangeraden om dat niet alleen te doen. Uiteraard is het ook handig om een goede zaklamp mee te nemen, die de dieren ook al zal afschrikken. Wij hebben ons niet onveilig gevoeld. Het was één groot avontuur.

Meer inspiratie voor je reis naar Tanzania

Safari in Tanzania – Hoe lang is het rijden in en tussen de nationale parken
Tanzania – Wat kost een safari (all inclusive en self-drive)
Tanzania – Wat kost het beklimmen van de Kilimanjaro

Reageren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

9 commentaren